Macahel Gezilecek Yerler

Macahel Gezilecek Yerler başlıklı bu yazı, bu doğa harikası bölge hakkında genel bilgiler ile Machel Gezilecek Yerler konusunda kısa ve özet bilgileri içermektedir.

Macahel Nerede

Artvin ilinin Borçka ilçesi sınırları içinde yer alan Macahel, Karçal Dağları’nın kuzeydoğu eteklerinde ve Türkiye’nin Gürcistan sınırında yer alan vadilerinden biridir. Bu vadi, Rize – Artvin karayolunda yer alan Borçka’nın 46 km doğusunda bulunur.

Macahel Hakkında Genel Bilgiler

Gürcistan sınırındaki bu büyüleyici vadi; el değmemiş doğası, ormanları, şelaleleri, tarihi yapıları ve biyosfer rezerv alanı olmasıyla ön plana çıkmaktadır. Bu muhteşem bölge bu özellikleri nedeniyle Türkiye’nin tek biyosfer rezerv alanı olarak 2005 yılında UNESCO tarafından tescillenmiştir. Bu nedenle biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir kalkınma ve çevresel araştırma açısından özel bir alandır.

Camili merkez olmak üzere, Düzenli, Efeler, Kayalar, Maral ve Uğur olmak üzere toplam 6 köyden oluşan bu bölgenin nüfusu genellikle az denebilecek yoğunluktadır. Kış aylarında ise bu köyler neredeyse tamamen boşalır gibi bir seviyeye düşmektedir.

Macahel Gezilecek Yerler

Türkiye tarafında Camili, vadinin merkezi köyüdür. Gürcistan tarafında bu bölgeye Machakheli denir. Bu muhteşem vadiye Borçka’dan sonra 47 km’lik dolambaçlı ama manzaralı bir yoldan bir saat 10 dk.lık bir araç yolculuğundan sonra ulaşılabilmektedir

Rakımı ortalama 1.200 metre olan Macahel, doğası ve ekosistem olarak olağanüstü imkanlara sahiptir. Dünyanın nadir el değmemiş orman ekosistemlerinden birine sahip bu bölge, endemik bitki türleri, yaşlı ormanları, zengin yaban hayatı ve saf arıcılık ürünleriyle dikkat çeker.

***

Macahel ya da diğer adıyla Camili Vadisi, Karçal Dağları’nın oluşturduğu mikroklima sayesinde, hem Karadeniz hem de Kafkasya bitki örtüsünün bir arada görüldüğü nadir yerlerden birisidir. Bu özelliğini sanırım ikliminden almaktadır. Bu bölgede ılıman Karadeniz iklimi etkisi görülmekte, ancak yüksek rakım nedeniyle kışlar oldukça serttir. Yılın büyük kısmı yağışlıdır.

Ayı, vaşak, karaca, kurt ve çeşitli kuş türleriyle yaban hayatı yönünden de oldukça zengindir. Özellikle de kuş gözlemciliği için önemli bir bölgedir.

Ormanın, suyun ve sessizliğin izinde Macahel, Doğa Yürüyüşü yönünden de ön plana çıkmaktadır. Artvin’in Macahel Bölgesi, el değmemiş ormanları ve bozulmamış patikalarıyla doğa yürüyüşü (trekking) için Türkiye’nin en özel rotalarına sahiptir. Doğa ve kültür yönünden Macahel gibi Artvin’in bir diğer gözde yeri ise Şavşat bölgesidir. Şavşat Gezilecek Yerler için tıklayınız…

Bu rotalarda hem kolay parkurlar hem de daha zorlu dağ rotaları mevcuttur. Maral Şelalesi Yürüyüşü, Efeler Ormanı – Kayalar Köyü Yolu, Macahel Seyir Noktası – Camili Köyü Patikası, İleri seviyede Karçal Dağları – Yayla Yürüyüşleri bu rotalardan bazılarıdır. Kişisel kondisyona göre özel rotalarda yaratılabilir.

Macahel, Türkiye’nin en fotojenik doğa alanlarından biridir. Bulut denizi, yaşlı ormanlar, şelaleler, geleneksel ahşap evler, hayvancılık yapan köylüler, sisli dağ yolları… Bunların hepsi birer görsel şölen sunar. Fotoğrafçılar için hem manzara hem de kültürel yaşam kareleri açısından çok zengin bir bölgedir.

Macahel’e Ulaşım

Macahel’e ulaşım, Artvin’in Borçka ilçesi üzerinden Borçka’dan itibaren 46 km’lik dolambaçlı bir karayolu ile sağlanmaktadır. Rize veya Artvin üzerinden Borçka’ya ulaşılabilir. En yakın büyük şehir Rize’dir. Rize’den Hopa’ya, oradan da Borçka’ya ulaşılmaktadır.

Dolambaçlı Bol Virajlı Borçka Macahel Yolu

Borçka – Macahel yolları virajlı ve özellikle kış aylarında zorludur. Ancak manzaralar muhteşemdir. Kış aylarında bu yol yoğun kar nedeniyle kapanabilir. Borçka’ya en yakın havalimanları arasında Kars Havalimanı Borçka’ya 232 km, Rize-Artvin Havalimanı 83 km ve Gürcistan’ın Batum Havalimanı da 60 km mesafede bulunmaktadır.

Toplu taşıma araçları Macahel’e kadar gitmez, ancak Borçka’ya kadar toplu taşıma ile gidilebilir. Borçka’dan sonra özel araç ya da tur organizasyonlarıyla Macahel’e geçilebilir. Bölgeye uçakla gelenler için yaylalara ve diğer yüksek köylere  gidilecekse havaalanından itibaren SUV özelliği olan özel araç kiralamak önerilir.

Macahel’in Tarihi

Doğu Karadeniz’in sessiz tanığı Macahel (Gürcüce adıyla Machakheli), tarihi çok eski dönemlere dayanır. Bu bölge Karadeniz ile Kafkasya arasında stratejik ve kültürel bir geçit görevi görmüş bir vadidir. Hem coğrafi izolasyonu hem de çok kültürlü geçmişi, burayı tarihsel açıdan özel bir konuma büründürmektedir.

Burası Antik dönemde Kolhis ve Lazika krallıklarının sınırları içinde yer almış. Bu  bölge Orta Çağ boyunca Gürcü krallıkları ve feodal beylikler tarafından yönetilmiş. Bölgede birçok eski kale, kilise kalıntısı ve taş yapılar olduğu bilinmekte, ancak bunların çoğu zamanla kaybolmuş.

Osmanlı İmparatorluğu, 1547 yılında, Çıldır Seferi sırasında bölgeyi topraklarına katmış. Bu bölge Osmanlı idaresinde “Machakheli Sancağı” adıyla anılan yarı özerk bir bölge hâline gelmiş. Bölge halkı zamanla İslamiyet’i benimsemiş, fakat Gürcü dili ve gelenekleri korunmaya devam etmiş. Macahel’de Osmanlı döneminde arıcılık, demircilik ve ormancılık gelişti.

1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında bölge kısa süreliğine Rus kontrolüne geçti. Ardından Berlin Antlaşması ile sınır hattı bu bölgeden geçirildi. 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması ile Macahel Vadisi’nin bir kısmı Türkiye, bir kısmı Gürcistan sınırlarında kaldı. Türkiye’de kalan köylere “Türk Macahel’i” Gürcistan’da kalanlara da “Acaristan Macahel’i” denir.

Modern Dönemde 1950’lerden sonra yollar açılana kadar Macahel tamamen dışa kapalı kaldı. 1990’lara kadar buraya yalnızca yaya patikalarıyla ulaşılabiliyordu. 2000’lerden sonra turizm ve biyolojik çeşitlilik nedeniyle dikkat çekmeye başladı.

Macahel’in kalbi olan Camili Havzası, 2005 yılında Türkiye’nin ilk ve tek UNESCO Biyosfer Rezervi ilan edildi. Bu tescil, hem doğal hem de kültürel mirasın korunması açısından büyük önem taşır.

Etnik ve Kültürel Yapı

Macahel halkı etnik olarak Gürcü kökenli Türk vatandaşlarıdır, Türkçe ve Gürcüce birlikte konuşulur. Ancak Gürcüce dili, Gürcü mutfağı ve geleneksel yaşam tarzı yaşatılmaktadır. Bölge halkı hem Türk hem de Gürcü kültürel etkilerini taşır. Gürcü düğünleri, şarkıları ve halk dansları özel günlerde yaşatılır.

Bölge halkı yüzyıllardır doğayla iç içe, üretime dayalı bir yaşam sürer. Dinî olarak Sünni Müslümandırlar; geleneksel Gürcü kültürüyle İslam kültürü iç içe yaşanır. Macahel halkı İkili dil ve geleneksel kıyafetler dikkat çeker. Yaşlı kadınlar, yöresel başörtü ve elbiseleri halen kullanmaktadır.

Tüm bölgedeki yaşlı köylülerden bölgeye ait efsaneler ve dağ hikâyeleri ile sınır hatıraları dinlenebilir. Akşamları bazı pansiyonlarda kemençe ve tulum eşliğinde yöresel ezgiler çalınmaktadır. Denk gelindiğinde bu ezgileri dinlemek, bu ezgilerin hikayesini öğrenmek ziyaretçilere apayrı bir deneyim kazandırabilir.

Macahel Mutfağı

Yemek kültüründe Gürcü mutfağı daha etkili olduğu söyleniyor. Özellikle Lobiani (fasulyeli pide), ketsi (taş tabakta yapılan yemekler), çadi (mısır ekmeği) denenebilir. Bölgedeki bazı pansiyonlarda köy kadınları tarafından hazırlanan yöresel ev yemekleri sunulur.

Yöresel menüde genellikle: karalahana sarması, mısır ekmeği, laz böreği, yaban mersinli yoğurt, dağ çayı, reçel, kurutulmuş meyve, fırında alabalık, ev yapımı bal gibi yöresel yemekler ve tadlar yer alır.

Macahel Mutfağı

Yerel bal üretimi ve arıcılık bölgede en üst seviyededir. Macahel balı dünya çapında tanınır; %100 organiktir. Yerel bir arıcının yanına giderek; Kafkas arısı kolonileri görebilir, petek çıkarma ve bal süzme işlemleri gözlemlenebilir, taze bal tatma imkânı bulunabilir.

Bu arada arı maskesiyle çalışan köylülerin etkileyici fotoğraf kareleri ile kovanları, petekten bal çıkarma ve bal süzme işlemlerini konu alan fotoğraf kareleri yakalanabilir.

Mimari ve El Sanatları

Bölgedeki camiler ve evler, ahşap işçiliğin ustalıkla kullanıldığı örneklerdir. 1850’lerde yapıldığı söylenen Camili Camisi, bölgenin en önemli tarihî yapılarından biridir.

Bölgedeki Ahşap Mimari Yapı Örneği

Macahel yazmaları, geleneksel motifli bezler ile kaşık, kutu, küçük heykeller gibi el yapımı ahşap eşyalar ve yöresel diğer dokuma ürünleri, arıcılık ürünleri ve geleneksel fırınlar tarihsel mirasın parçalarıdır.

Macahel Gezilecek Yerler

Artvin’in Borçka ilçesine bağlı Macahel Vadisi, sadece Türkiye’nin değil, dünyanın da en özel doğa alanlarından biridir. UNESCO korumasındaki biyosfer rezervi olması, bölgeyi ekoturizm açısından çok değerli kılar.

Macahel sadece doğasıyla değil, zengin kültürel mirası, otantik köy yaşamı, ahşap mimarisi ve Gürcü kökenli halkının gelenekleriyle de büyüleyicidir. Doğayla iç içe sürdürülen sade yaşam, Türkiye’de ender görülen bir kültürel özgünlük taşır. İşte Macahel’de mutlaka görülmesi gereken yerler:

Camili Köyü

Macahel’in merkezi konumundaki bu köy, UNESCO’nun Türkiye’de ilan ettiği ilk ve tek biyosfer rezerv alanıdır. Ahşap mimarisi, tarihi camisi ve köy dokusuyla dikkat çeker. Tarihi camisi 1800’lü yıllarda çivi kullanılmadan tamamen ahşaptan inşa edilmiştir. İçindeki süslemeler ve mimari detaylar, yerel ustalığın göstergesidir. Ayrıca ahşap tavan süslemeleri ve minber detayları mimari fotoğrafçılar için değerlidir.

Camili Cami İç Detayı

Köydeki evlerin mimari yapısı taş temel üzerine oturtulmuş ahşap evlerden oluşmaktadır. Caminin yanında oturan yaşlı köylülerden hikâyeler dinlemek, Evlerin önündeki ahşap balkonlarda oturan köylülerle sohbet etmek; geleneksel lavaş ekmek yapımı, mısır öğütme, arıcılık gibi köydeki günlük işleri gözlemlemek; yerel pazarından bal, reçel, çay, fındık gibi doğal ürünleri satın almak bölgeyi daha da iyi anlamak açısından iyi olabilir.

Bu köyde; ahşap mimari, toprak yollar, eski köy evleri, balkonlarda oturan yaşlılar, geleneksel kıyafetli köylüler, sabah saatlerinde ineklerin sağılma anları ve doğal ışık altında iş yapan köylü portreleri, köylülerin tarlaya çıkış anları gibi köy yaşamını içeren fotoğraf kareleri yakalanabilir. Bu nedenle bu köyün sokak fotoğrafçılığına da çok uygun olduğu söyleniyor.

Macahel Gezilecek Yerler, Camili Köyü

Camili Köyü’nden Gürcistan sınırı oldukça yakındır. Sınır çizgisini görmek isteyen doğa severler kısa bir yürüyüşle bu noktaya ulaşılabiliyor. Gürcistan Sınır Kapısı ve Manzarasını tecrübe etmek değişik bir deneyim olabilir.

Maral Şelalesi

Bu  şelale bölgenin en ünlü doğa harikası özelliğini taşımaktadır. Yaklaşık 63 metre yükseklikten dökülen şelaleye Maral Köyü’nden kısa bir orman yürüyüşüyle ulaşılır. Özellikle bahar ve yaz aylarında coşkulu akışıyla büyüleyicidir.

Macahel Gezilecek Yerler, Maral Şelalesi

63 metrelik yüksekten düşen görkemli su perdeleri ile şelaleye iniş yolunda orman ışık oyunları ve su detaylarını içeren çok güzel fotoğraf kareleri yakalanabilir. Özellikle profesyonel fotoğraf makinaları ile uzun pozlama tekniği ile su akışı yumuşatılarak harika kareler elde edilebilir.

Efeler Köyü ve Efeler Ormanı

Bu köy ve köyün çevresi, yaşlı ve sık orman dokusuyla ünlüdür. Dev kayın ve ladin ağaçlarının gölgesinde yürüyüş rotaları bulunur. Burası ekolojik çeşitlilik açısından bölgenin en zengin orman alanlardan biridir.

Macahel Gezilecek Yerler, Efeler Ormanı

Bu ormanda yüksek gövdeli yaşlı kayın ve ladin ağaçlarını içeren fotoğraf kareleri ile makro çekim için mantar, kır çiçeği, yosun ve değişik bitki türlerini içeren fotoğraf kareleri yakalanabilir. Sisli havalarda orman içi fotoğraf çekimlerinin özellikle etkileyici olduğu söyleniyor.

Kayalar Köyü

Macahel’in yüksek konumlu köylerinden biridir. Manzarası çok geniştir, bulut denizi manzaraları burada sık görülür.

Macahel Seyir Noktası (Macahel Geçidi)

Borçka’dan bölgeye giderken Macahel Vadisi’ne girmeden hemen önceki geçit noktasıdır. Yaklaşık 1800 m rakımı vardır. Buradan vadiye bakan muhteşem bir panoramik manzara izlenebilir. Bulutların üstünde gün doğumu ve batımı izlemek unutulmazdır.

Sanki Bulut Denizi

Buradan bulut denizi, dağ silüetleri, Karçal Dağları, sabahın erken saatlerinde gün doğumu ışığında dramatik kompozisyonlar fotoğraflanabilir.

Uğur ve Düzenli Köyleri

Daha az bilinen, sakin köylerdir. Arıcılık ve geleneksel yaşam buralarda daha yoğun hissedilir. Doğal bal üretimi, yerel mimari ve sessizlik arayanlar için birebirdir.

Karçal Dağları ve Yaylalar

Macahel’i çevreleyen Karçal Dağları, zengin flora ve fauna barındırır. Tecrübeli yürüyüşçüler için yayla rotaları ve zirve tırmanışları yapılabilir. Yaylalarda kamp kurabilir, yıldızların altında doğayla baş başa kalabilirsiniz.

Ayrıca yaylalarda çobanlar ve hayvan sürüleri ile bunların gün batımı ışığındaki silüetleri, Karçal eteklerindeki çadır ve kamp sahnelerinin, çok estetik fotoğraf kareleri verdiği söyleniyor.

Biyolojik Çeşitlilik Gözlem Alanları

Rehber eşliğinde düzenlenen doğa yürüyüşlerinde; bitki türleri, mantarlar, kuşlar ve böcekler gözlemlenebilir. Kuş gözlemcileri için önemli göç rotalarından biridir.

Macehel’de Konaklama ve Diğer Hususlar

Camili, Efeler ve Kayalar köylerinde yerel halkın işlettiği küçük pansiyonlar bulunur. Özellikle doğa severler için bazı bölgelerde bulunan doğa evleri ve bungalovlar harika seçenekler olabilir. Ayrıca doğada kamp yapmak isteyenler için izinli alanlar da mevcuttur.

Kuymak, mısır ekmeği, kara lahana sarması, turşu kavurması, yayla balı gibi bazı yerel lezzetler hakkında kısa bilgiler aşağıda sunulmuştur.

Kuymak (Mıhlama); mısır unu, tereyağı ve bol eriyen peynirle yapılan geleneksel bir Karadeniz yemeği. Sıcakken uzayan peyniriyle meşhur!

Kara Lahana Sarması; lahanalar haşlanıp etli ya da zeytinyağlı olarak sarılıyor. Yanında yoğurtla servis ediliyor.

Mısır Ekmeği; neredeyse her öğünün yanında sunuluyor. Taş fırında ya da sacda pişiriliyor.

Kaygana; yumurtalı, unlu ve otlu bir tür krep. Özellikle sabah kahvaltılarında veya çayın yanında sunuluyor.

Hingel (Gürcü Mantısı); patatesli ya da kıymalı içle yapılan, haşlanarak servis edilen mantı türü. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve tereyağı dökülerek servis ediliyor.

Turşu Kavurması; fasulye, lahana ya da karışık turşuların kavrulmasıyla yapılıyor. Ekşi-tuzlu aromasıyla çok özgün bir tat olduğu kabul ediliyor.

Cevizli Ezme / Lorlu Mezeler; yörede doğal ceviz bol olduğu için cevizli karışımlar sofralarda sıkça yer alıyor.

 Laz Böreği; tatlı baklava hamuru ve içindeki muhallebisiyle tuzlu gibi görünüp tatlı çıkan sürprizli lezzetlerden.

Yayla Balı; özellikle karakovan balı, bölgenin en değerli doğal ürünlerinden birisi. En iyi tüketim şekli tatlı niyetine ekmeğe sürüp yemek.

Macahel Balı; Yüksek rakımda, pestisit ve antibiyotik kullanılmadan üretilen organik Macahel balı, dünyaca ünlüdür. Bölge halkı, saf Kafkas arısı ile üretim yapar ve bu türün genetiği korunur.

Dağ Çayı (Yayla Bitki Çayı); kekik, adaçayı, ıhlamur gibi yaylalarda yetişen otlarla hazırlanıyor. Özellikle yaylalarda içiliyor ve ferahlatıcı bir özelliği olduğu kabul ediliyor.

Ayran / Yayık Ayranı; özellikle yaylalarda yapılan ev yapımı ayranlar bol köpüklü ve oldukça doğal doğal olduğu kabul ediliyor.

Ev Yapımı Dut Suyu ve Likörü; yörede yetişen kara dutlardan yapılıyor. Bazı köylerde ev yapımı olarak da sunulduğu söyleniyor.