Sinop Gezilecek Yerler ve Gezi Notları
Sinop gezilecek yerler, tarihi yerler ve doğa güzellikleri bakımından iki ana grupta toplanabilir. Öncelikle şehir içinde yer alan Sinop tarihi yerleri ziyaret edilerek Sinop gezisine başlamak gerekir. Şehir içindeki Sinop gezisi tamamlandıktan sonra Sinop çevresinde bulunan doğal güzellikler gezilebilir.
Sinop Gezilecek Yerler (şehir merkezi)
Tarihi Sinop Ceza evi, Sinop Kalesi, Alaeddin Cami, Sinop Pervane Medresesi, Arkeoloji Müzesi, Etnografya Müzesi, Balatlar Kilisesi, Aşıklar Parkı, Paşa Tabyaları ve Karakum Plajı, Sinop’ta Gezilecek Yerler Listesi’nin en önemlileridir. Sinop Gezilecek Yerler ile görmeye değer yerleri gezmeye, Tarihi Sinop Cezaevi’nden başlanabilir.
1. Tarihi Sinop Cezaevi
Sinop gezilecek yerler listesinde ilk sırayı alan Tarihi Sinop Cezaevi, Sinop Kalesi ‘nin yanı başında ve üç tarafı da denizle çevrili. Aslında kale kampüsü kapsamında yapılmış. Dış duvarları kale surlarının özelliklerine sahip.
2012 yılında ziyaret açılan Tarihi Sinop Cezaevi binasının temellerinin 4 bin yıllık olduğu düşünülüyor. O yıllarda bölgeye hâkim olan Gaskalılar tarafından yapılan devasa kalenin burçları cezaevi olarak kullanılmış. Daha sonra bölgede hakimiyet kuran medeniyetler ve Selçuklular da söz konusu burçları aynı amaçlar için kullanmışlar.
1999 yılında kapatılıp müzeye çevrilen Tarihi Sinop Czaevi, birçok hikâyeye sahip. Evliya Çelebi ’nin Seyahatnamesinde “kapılarında ejderha gibi gardiyanların dolaştığı büyük ve korkunç bir kale” olarak tanımlanıyor.
10.247 metrekare olan Tarihi Sinop Cezaevi’nin, kırkar kişilik dört ana koğuş var. Bu cezaevinden hiç kimse kaçamamış. İki kişi surlardan çıkmayı başarmış, ancak; birisi Karadeniz’in hırçın dalgaları arasında boğulmuş, diğeri ise kanalizasyon mazgalındaki parmaklıklara takıldığı için boğularak ölmüş.
Sinop Gezilecek Yerler listesinin ilk sıralarında yer alan Tarihi Sinop Cezaevi ‘nde, birçok ünlü de hapis yatmış. Bunlardan en meşhur olanı, ünlü yazar ve şair Sabahattin Ali, bu cezaevinde hapis yatarken yazmış olduğu şiirin bir dörtlüğünde demiş ki;
“Dışarıda deli dalgalar / Gelir duvarları yalar / Seni bu sesler oyalar / Aldırma gönül aldırma. “Söz konusu şiiri Edip Albayrak ’ta türkü yapmış. Şiir ve türküyü dinlemek için tıklayınız…
Şiirlere, filmlere, dizilere konu olan Tarihi Sinop Cezaevi, deniz kenarında ve konumu çok güzel olsa da içinin cehennem gibi olduğuna hiç şüphe yok. Denizin dalgalarını duymak, denizin cezaevi duvarlarına vuran dalgaları duydukça hayaller görmeye mecbur kalmak azap verici olsa gerek.
Tarihi Sinop Cezaevi ’nin Sakarya Caddesi tarafındaki giriş kapısının hemen karşısında, Sinop Kalesi’nden kalan surlar görülebilmektedir.
2. Sinop Kalesi
Geçmişi M.Ö. 7.yüzyıla kadar dayanan Sinop Kalesi, Sinop’ta gezilecek yerler bakımından en eski olanı. Sinop Kalesi Roma, Bizans ve Selçuklu dönemlerinde birçok kez tadilat görmüş. 2013 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne geçici olarak giren Sinop Kalesi, Evliya Çelebi ’nin meşhur kitabı Seyahatname’ye de konu olmuş.
Denize ve Sinop ‘a hâkim bir konumda yer alan Sinop Kalesi ‘nin, 3 m genişliğe 2.050 metre uzunluğa 25 m yüksekliğe sahip surları; Sinop ‘u sarar bir pozisyonda duruyor. Sinop Kalesi ‘nin birçok kapısı varmış. Günümüzde söz konusu kapılardan sadece Kumkapı ve Loncakapı ayakta olmakla birlikte diğerleri yıkılmış durumda. Bu haliyle bile görülmeye değer.
Tarihi Sinop Cezaevi ile Hükümet Meydanı arasında ve Sakarya Caddesi üzerinde, Sinop Cezaevi ’ne 450 m yürüyüş mesafesinde Alaeddin Camii yer almaktadır.
3. Alaeddin Camii
Alaeddin Cami 1214 yılında inşa edilmiş. 1853 yılında söz konusu cami bombalanmış ve kubbesi çökmüş, minberi de zarar görmüş. Daha sonra restore edilen minber, İstanbul Arkeoloji Müzesi bahçesindeki Çinili Köşkte sergilenmeye başlanmış. Bunu kim yaptı ise bence yanlış yapmış, her şey yerinde ve orijinal dokusu içinde daha değerlidir.
Alaeddin Camii ’nin hemen yanı başında, Sinop Pervane Medresesi bulunuyor. Her iki tarihi yapıyı Görgün Sokak birbirinden ayırıyor.
4. Sinop Pervane Medresesi
Sinop ’un Trabzon Pontus Rum Devletinden alınması anısına, 1262 yılında Selçuklu Veziri Muineddin Süleyman Pervane tarafından yapılmış olan Sinop Pervane Medresesi, mermer kapısı, avlusu, kemerli sütunları, küçük odaları görülmeye değer yerler arsında. Günümüzde yöreye has el sanatlarının bulunabileceği bir çarşı görevini de üstlenen Sinop Pervane Medresesi ’nde Sinop yöresine ait yemeklerin bulunduğu restoranlar da var. Ayrıca kahvesiyle meşhur bir de Kahveci Baba var.
Sinop Pervane Medresesi ’nden Hükümet meydanına doğru, 400 m civarında yürüyüş mesafesinde; Sinop Valilik binasının kuzey tarafında, Arkeoloji Müzesi bulunuyor.
5. Sinop Arkeoloji Müzesi
Sinop ve çevresinde yapılan arkeolojik kazılarda çıkan tarihi eserlerin sergilendiği Sinop Arkeoloji Müzesi, Karadeniz Bölgesi’nin en büyük müzesi olduğu söyleniyor. Söz konusu müze 1970 yılında bugünkü yerine taşınmış.
Zemin katında bulunan üç adet salonda; Sinop’u kurduğu düşünülen Irmak Tanrısı Aspos’un su perisi kızı, Tunç Çağı’na ait aletler, toprak vazolar, farklı dönemlere ait sikkeler, Hitit Frig Helen Roma ve Bizans dönemine ait eserler, giyim kuşam ürünleri ve dokuma örnekleri, günlük hayata ait parçalar sergileniyor.
Birinci katta ise halı ve el yazması eserlerle birlikte, Hristiyanlığın geçmişine ışık tutan ikon çeşitleri yer alıyor. Ayrıca müzenin bahçesinde sergilenen denizden çıkarılan oldukça eski çapalar, toplar ve mabet kalıntıları mevcut.
Sinop Arkeoloji Müzesi’nde, müzenin hemen alt tarafındaki meydanda, 1853 yılındaki Osmanlı-Rus Savaşı’nda hayatını kaybeden denizciler için hazırlanan şehitlik ve şehitlik anıtı da var.
Arkeoloji Müzesi’nden güneye doğru Hakimiyet Caddesi üzerinde 230 m civarında yüründüğünde, caddenin bitiminde solda, Etnografya Müzesi var.
6. Etnografya Müzesi
Etnografya Müzesi binası 18.yüzyılda yapılmış bir konaktır. 1979 yılında restore edilerek kamulaştırılmış ve 2001 yılında ise Etnografya Müzesi olarak ziyarete açılmış. Bir tarafı bahçeye, bir tarafı da caddeye bakan müze, dört kattan oluşuyor. Zemin katında kiler, mutfak ve çeşme bulunan müzenin; birinci katı müze, ikinci katı yaşayan konak olarak hizmet veriyor. En üst katta ise haremlik ve selamlık odaları bulunuyor. Yapıldığı dönemde Osmanlının batılı tarzda yaptırdığı önemli mimari yapılarından biri olduğu söyleniyor.
Etnografya Müzesi’nden doğuya doğru Büyük Çeçme Sokak üzerinde 270 m civarında yüründüğünde, sokak bitiminde sağda, Balatlar Kilisesi yer alıyor.
7. Sinop Balatlar Kilisesi
M.Ö. 660 yılında yapıldığı kabul edilen Balatlar Kilisesi, Sinop’ta bulunan dini yapıların en eskisi. Bir dönem bakımsız kalan ve 2000 yıllından itibaren restorasyon ve kazı işlemlerine hız verilen kilisenin, aslında birçok tarihi yapının üst üste geçmesiyle oluştuğu söyleniyor.
Yapılan son kazılarda Hz. İsa’ya ait olduğu sanılan bazı objeler, sikkeler ve birçok tarihi eserler bulunmuş. Yine aynı kazılarda; eski tarihlere ait mezarlar ve mezar odaları ile şapel gibi alanların ortaya çıkarılması, günümüzde kilisenin önemini artırdığını ve yabancı turist ziyaretçi sayısını da fazlalaştırdığı söyleniyor.
Balatlar Kilisesi’nden aşağıya sahile doğru ara sokaklardan 600 m civarında yüründüğünde sahilde deniz kenarında Aşıklar Parkı var.
8. Aşıklar Parkı
Şehir merkezini teşkil eden Hükümet Meydanı’ndan Atatürk Caddesini takip ederek Aşıklar Parkı’na ulaşmış oluyorsunuz. Şehir parkı olarak da adlandıracağımız söz konusu park, Karakum Plajına doğru uzanıyor.
Kuzey’in Bodrum’u diye adlandırılan Sinop, yaz mevsiminin gelmesi ile birlikte şehrin nüfusunun bir anda çok fazla arttığı söyleniyor. Bu kapsamda yaz aylarında Aşıklar Parkı’nda iğne atsan yere düşmez derecesinde çok kişi oluyormuş.
Aşıklar Parkından başlayarak, sahil yolundan, doğu istikametine doğru 2,5 km civarında gidildiğinde, sahil yolunun sol tarafında, Paşa Tabyaları bulunuyor.
9. Paşa Tabyaları
Paşa Tabyaları, Şehir merkezini oluşturan Hükümet Meydanı’ndan 3,5 km mesafede, Karakum Plajı yolu üzerinde yer almaktadır. Söz konusu tabyalar, Osmanlı-Rus savaşlarında denizden gelecek tehlikelere karşı koymak ve kenti savunmak maksadıyla inşa edilmiştir.
Paşa Tabyaları; topları, mahzenleri, mevzileri, yer altı sığınakları, irtibat hendekler, yer altı tesisleriyle adeta bir açık hava müzesi görünümünde.
Paşa Tabyalarından doğu istikametinde sahile, deniz kenarına inildiğinde Karakum Plajı başlıyor.
10. Karakum Plajı
Karakum Plajı’nın dikkat çeken özelliği, dip kısım ve sahildeki kumun bildiğimiz kum renginde değil de siyah olması. Bunun sebebi ise Sinop’un bulunduğu Boztepe Yarımadası’nın bir yanardağ patlaması sonucu şekil almasından kaynaklanıyor. Karakum Plajındaki siyah kumlar, bu yanardağın püskürttüğü kül ve kumların sahilde toplanması ile bölgede mevcut bazalt taşların ufalanması sonucunda oluşmuş.
Yerli halk tarafından çok rağbet gören söz konusu plajda; şezlong, şemsiye, duş ve kafeterya hizmetleri mevcut. Sinoplular bu plajı şifa plajı olarak da kabul ediyorlarmış. Yaz mevsiminde yolu Sinop’a düşenlerin mutlaka Karakum Plajı’na uğrayıp bu değişik deneyimi yaşaması gerekir diye düşünüyorum.
Yazımızın bu bölümünden itibaren Sinop şehir merkezinin dışında yer alan gezip görülecek yerlerden bahsedeceğiz.
Sinop Gezilecek Yerler (Sinop Çevresi)
Hamsilos Fiyordu, İnce Burun, Sarıkum Gölü ve Sarıkum Plajı, Bektaşağa Göleti ve Mesire Yeri, Erfelek Tatlıca Şelaleleri, Ayancık, İnaltı Mağarası; şehir dışında Sinop’ta Gezilecek Yerler’in en önemlileri.
11. Hamsilos Fiyordu
Hamsilos Fiyordu, Sinop şehir merkezinin 14 km kuzey batı sahilinde yer alıyor ve Karadeniz’in hırçın dalgalarının kara parçasını oyarak yaptığı harika bir doğa olayı. Burası tarihi süreç içerisinde gemilerin ve balıkçıların barınak merkezi olmuş.
Türkiye’nin en kuzey noktasını oluşturan İnce Burun yolu üzerinde yer alan Hamsilos Koyu, oksijen yoğunluğu, sessizliği ve doğa güzelliği ile dikkat çekiyor. Sinop’un en popüler noktalarından birini oluşturan söz konusu koyun bulunduğu bölge, yemyeşil bir orman ve bitki örtüsü ile kaplı. Bu bölge, Akliman ile birlikte Sinopluların en sevdiği piknik alanlarından birisi.
Asıl adı Hamsaroz koyu olan Hamsilos Koyu, 1991 yılında 1. Derecede sit alanı ilan edilerek koruma altına alınmış. Sinop şehir merkezi- Hamsilos Koyu yolu üzerinde yer alan Akliman Mesire Alanı da gezip görülmeye değer bir yer.
Haziran 2009’da Sinop’u ilk ziyaret ettiğim zaman bu bölgeler tamamen bakir alanlardı. 19-21 Mayıs 2018’de yaptığım ikinci ziyarette ise bu bölgelere beton taşlardan yürüme yolları, kamelyalar, oturma bankları ve benzeri küçük tesisler yapmışlar.
12. İnceburun Feneri
İnceburun Feneri’nin dikkat çekici özelliği, Türkiye’nin en kuzey noktasını teşkil ediyor olması. 1863 yılında yapılan İnceburun Feneri’nin deniz seviyesinden yüksekliği 38 metreymiş. Sinop şehir merkezine 24 km olan söz konusu fenerin boyu ise 12 metre olduğu söyleniyor. İnceburun Feneri’nin bulunduğu bölgede rüzgârın hiçbir zaman eksik olmadığı ve kış aylarında deniz dalgalarının İnceburun Feneri’nin boyuna ulaştığı anlar oluyormuş.
İnceburun Feneri için Denizcilerin Koruyucu Meleği deniyor. Eski kavimlerce Karadeniz’i, kara kuzey denizi olarak adlandırmışlar ve öfkesinden hırçınlığından da hep korkmuşlar.
Dünyadaki birkaç istisna hariç tüm deniz fenerleri hava kararınca otomatik olarak devreye giriyormuş. Her deniz fenerinin de sinyali ve sinyal süreleri farklıymış. Bu kapsamda, İnceburun Feneri de 20 saniyede bir devreye giriyor, 4 saniyelik aralıklarla 4 defa yanıp sönüyormuş. Hiç sönmemesi gereken fenerde elektrikler kesildiğinde ya da arıza oluştuğunda karpit tüpler devreye giriyormuş.
İnceburun, gün batımını izlemek için ideal bir yer. Bu nedenle de inceburun ziyaretini akşam saatlerine denk getirmek ve gün batımından yarım saat önce orada bulunmak iyi olur.
13. Bektaşağa Gölet’i ve Mesire Yeri
Sinop Gezilecek Yerler listesine eklenebilecek harika doğa oluşumları da var. Sinop şehir merkezine 22 km mesafede bulunan Bektaşağa Gölet ve Mesire Yeri’nde, Orman Bakanlığı’nın tesisleri var ancak özel bir işletme tarafından işletiliyor. Konaklama imkanları, kahvaltı ve diğer yiyecek içecekler uygun bir fiyat karşılığında var. 20 Mayıs 2018’de Erfelek Şelalesine giderken kahvaltımızı burada yaptık ve hepimizin de çok hoşuna gitti. İşini bilen, iyi bir işletmecisi var.
Tesislerin değişik ve özenerek yapılmış özel bir dekorasyonu var. Doğanın ve ağaçların arasında, sessiz, sakin bir yer. Orman içinde yürüyüş alanları da mevcut. Gölde kanoya binme ve kano ile gölde gezinti yapma imkanları da mevcut.
14. Erfelek Tatlıca Şelaleleri
Sinop Gezilecek Yerler listesindeki bu harika doğa oluşumu, Sinop şehir merkezinden 48 km mesafede yer alıyor. Erfelek Tatlıca Şelaleleri, dört tanesi büyük olmak üzere irili ufaklı toplam 28 adet şelaleden oluşmaktadır. Sinop’un doğa güzelliklerinin en başında yer alan şelaleler, çok zengin bir bitki çeşitliliği, dinginliği ve berrak suları ile dikkat çekiyor. En alttaki şelaleden başlamak üzere bazı yerler yürüyerek, bazı yerlerde de halatlar yardımıyla çıkılıyor. 28 adet şelalenin en yukarısına, iki km uzunlukta bir patika yardımı ile de çıkılabiliyor.
Deniz seviyesinden 1600 m yükseklikte bulunan Erfelek Şelaleleri 1999 yılında Karasu üzerine baraj kurma çalışmaları yapılırken tesadüf eseri bulunmuş.
15. Ayancık
Sinop şehir merkezine olan mesafesi 54 km civarında olan Ayancık, tarihi evleriyle meşhur. Ancak söz konusu evlerin çok azı ayakta kalabilmiş ve son zamanlarda yok olmaya, yerlerine de betondan çok katlı evler yapılmaya başlanmış.
Askerlik Şubesi binası, ilçenin tarihiyle ilgili en önemli yapıların başında yer alıyor. 1900 yılında yapıldığı düşünülen ve yıkılmak üzere olan kilisenin sütunları ve kesme taş duvarları ile Askerlik Şubesi binasının yapım tarzının aynı olduğu düşünülüyor.
16. İnealtı Mağarası
Sinop Gezilecek Yerler listesindeki bu harika doğa oluşumu, Sinop’un Ayancık ilçesi İnaltı köyünde yer almaktadır. Köyden mağaraya 200-400 metre yürüyerek ulaşılabilmektedir. Söz konusu mağara, Erfelek Şelalerine 48 km, Ayancık’a 30 km, Sinop’a ise 94 km mesafededir.
Deniz seviyesinden yüksekliği 1070 metre olan İnaltı Mağarası’nın uzunluğu ise 650-700 m civarında olduğu söyleniyor. Sadece ilk 300 metrelik bölümü aydınlatılarak ziyarete açılmış olan mağaranın diğer geri kalan son 400 metresi ise tamamen çamur. Ziyarete açık olan ilk 300 metresinde; sarkıtlar, traverten, dikim gibi oluşumlar mevcuttur. Son zamanlarda yapılan çalışmalarla mağara, Türkiye’deki ilk 10 mağara arasına girmeyi başarmış.
Sinop’ta Gezilecek Yerler yazımızı bitirirken bir hususu da belirtmek isterim. Nedendir bilemiyorum, iç dünyamda hep Sinop ile Portekiz arasında bir benzerlik kuruluyor. Bu duyguyu 3-11 Mart 2018’deki Portekiz gezimizde ve 19-21 Nisan’daki Sinop gezimizde hissettim. Sanırım her ikisininde bulundukları kara parçalarında en uç noktalarda olmaları ve bu nedenle çok göç almamaları, bunun sonucunda ise kendi öz benliklerini korumalarından kaynaklanıyor olabilir.
***
Sinop Gezi Programı ve Gezi Rotası ile Sinop hakkında merak edilen diğer tüm bilgi ve fotoğraflara aşağıdaki linkleri tıklayarak ulaşabilirsiniz.