Van’da Gezilecek Yerler ve Görülecek Yerler
Van’da gezilecek yerler Doğu Anadolu’nun diğer illerine nazaran oldukça fazla. Çünkü 7000 yıllık bir tarihi var. Birçok doğa sporunun da yapılmasına da müsait olan Van, bulunduğu bölgede, coğrafi konum ve iklim olarak yaşanılası bir yer olması nedeniyle birçok kültüre ve medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu kapsamda da çok sayıda Van’da gezilecek yerler ve görülecek yerler var. Örnek bir Van Turu programı için tıklayınız…
Van’da Gezilecek Yerler
Yapılacak bir Van turu için Van’da gezilecek yerler arasında en önemlileri ile ilgili kısa bilgiler aşağıda belirtilmiştir.
1. Tuşpa/Van Kalesi ve Antik Kenti
Van’da gezilecek yerler sıralamasının en başında, günümüzde Van Kalesi olarak adlandırılan Tuşba Kalesidir. Van şehir merkezine yaklaşık 5 km mesafede bulunuyor. Urartu Devleti’ne Tuşba adı ile uzun süre başkentlik yapmış olan Van Kalesi/Tuşba Kalesi, M.Ö. 8.yüzyılda, Urartu kralı Sarduri tarafından yaptırılmış. Tuşba Kalesi’nin, aslını ise Urartu kralı Argişti yaptırmış. Sarp bir kaya bloku üzerine oyularak yapılmış olan bu kaleyi, zaman içinde bölgedeki tüm uygarlıklar kullanmış. Van Gölü’nden 80 m yükseklikteki kaleden güneşin Van Gölü üzerinden batışını izlemek büyük bir keyif.
Kale Kompleksinde bulunan; devasa büyüklükte bir kaya yazıtı, Urartu krallarının gömüldüğü ana kayaya oyulmuş mezar odaları, Osmanlı eserleri ve Van Evi, gezip gülmeye değer tarihi varlıklar.
Kaleden bakıldığında gözüken aşağıdaki yeşil ovada ise Eski Van kenti kuruluymuş. 1915 yılında gerçekleşen Ermeni ve Türk olayları sırasında eski Van kentinde taş üzerinde taş kalmamışçasına yıkılmış. Çok sonraları ise modern yeni Van kenti daha doğuda bugünkü yerinde kurulmuş. Bu nedenle Van kentinin tarihsel bir hikayesi olmasına rağmen günümüzde tarihi dokusu yok.
2. Hüsrev Paşa Camii
Van’da gezilecek yerler arsında mimari özellikler bakımında en dikkat çekeni Hüsrev Paşa Cami. Eski Van şehrinin orta kapı mahallesinde bulunuyor. Söz konusu caminin, Van Beylerbeyi Köse Hüsrev Paşa tarafından, 1567 yılında, Mimar Sinan’a yaptırıldığı söyleniyor.
Medrese, türbe ve imaretten oluşan cami külliyesinin duvarları kesme taştan, kubbesi ise tuğladan yapılmış. Dış cephe ve minare yapımında ise iki renkli kesme taş kullanılmış. Kıble duvarındaki mihrap ve mihrap yüzeyindeki çeşitli süslemeler dikkat çekici özelliklerden.
3. Van Gölü
Van Gölü, Bitlis ile Van ili arasında yer alan Türkiye’nin en büyük gölüdür. Adeta bir deniz görümünde olan söz konusu gölün suları, tatlı ya da tuzlu değil, sodalıdır. Bu özelliğiyle ve de 120 km uzunluğu ile dünyanın en büyük sodalı gölüdür.
Çok eski tarihlerden beri birçok medeniyetin yerleşim yeri olmuş olan Van Gölü çevresinde gezip görülmeye değer birçok yerler mevcut. Ahlat, Adilcevaz, Tatvan, Nemrut Dağı ve Nemrut Krater Gölü, Muradiye Şelalesi ve Şeytan Köprüsü, İnci Kefal Göçü, bunlardan bazılarıdır. Söz konusu yerler hakkında detaylı bilgiler için aşağıda linkini verdiğimiz yazımıza bakınız. Yazıya ulaşmak için linki tıklayınız.
4. Van’da gezilecek yerler arasında en değişiği, Van Kedisi Evi
Nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan dünya çapında ün yapmış Van Kedileri, Van 100.Yıl Üniversitesi bünyesindeki kurulan “Kedi Evi” ile nesli koruma altına alınmış. Van’a özgü söz konusu kediler; genellikle bembeyaz pofunduk tüylü olup, iki göz rengi değişik, genellikle mavi ve yeşil göz rengine sahip, hafifçe de sağır olan bir tür. Bir özelliği de suyu sever olması, oysa kediler suyu pek sevmez.
Van’da gezilecek yerler arasında en ilginç yer olan Van Kedisi Evi’nde, dişi ve erkek kediler ayrı ayrı odalarda barındırılıyor. Pamuk yumağı gibi olan yavru kediler ise daha özel odalara sahip. Hasta olan kediler içinde ayrı tedavi odaları mevcut.
İsteyenler küçük bir ücret ödeyip yem alarak birbirinden sevimli bu kedileri barınaklarında sevebilme imkanına sahip. Yavru üretimine de büyük önem verilen bu kedi evinde kedi satışı da yapılıyor. Satılan kedilerin fiyatları gözlerinin renklerine göre değişiyormuş.
5. Yedi Kiliseler
Yedi Kiliseler, Van il merkezinin 6 km kadar doğusunda, Erek Dağı’nın dibinde bulunan Yukarı Bakraçlı Köyü’nde yer almaktadır. Varak Surp Hac Manastırı olarak da biline Yedi Kiliseler, iki grup halinde beş kiliseden oluşan bir Ermeni kilisesi. Kiliselerin en eski olan birinci gruptakiler 8.yüyılda, ikinci grup kiliseler ise 1021 yılında yapılmış. Her iki grup kilise de doğaya terk edilmesi sonucu bazı bölümleri hariç yıkılmış durumda. Günümüzde sadece kiliselerin ana binası kalabilmiş. Çöken tavan, meraklı vatandaşlar tarafında ağaçlarla takviye edilmiş. Kilisenin acil restorasyona ihtiyacı var.
6. Erçelek Gölü
Van’da gezilecek yerler arasında ikinci göl ise Erçelek Gölü. Kuş gözlemcilerinin uğrak yeri olan Erçelek Gölü, Van Gölü’nün 30 km doğusunda, Van- Özalp- İran yolu üzerinde bulunuyor. Batağan, flamingo, yaz ördeği, cılbıt gibi türleri başta olmak üzere Türkiye’de bulunan 450 civarındaki kuşun çoğunluğunun burada yaşadığı söyleniyor. Her yıl, Flamingo Festivali düzenlenen göl, aynı zamanda göçmen kuşların da konaklama ve üreme alanı olduğu söyleniyor.
7. Çavuştepe Urartu Kalesi
Van’a 25 km mesafede yer alan Çavuştepe Kalesi, Van’ın Gürpınar ilçesi ne bağlı Çavuştepe Köyü’nde bulunmaktadır. Van-Hakkâri yolunun güney kesiminde yer alan kale, tarihe ışık tutan ve tarihle ilgili önemli verilere sahip.
Van’da gezilecek yerler arasında Asıl adı Sardurihinili olan Çavuştepe Kalesi, M.Ö.760’lı yıllarda Urartu kralı 2.Sarduri tarafından kurulmuş. Urartuların eyalet merkezlerinden biri olan söz konusu kale kent, Havasor Ovası’nın doğusunda devasa bir kaya kütlesi üzerinde bulunuyor. Burası aynı zamanda tarihi bir yerleşim yeri, günümüzde ise antik kent konumunda. Söz konusu tarihi kale kentin, Urartu Krallığı’nın en parlak dönemini ve de Urartu mimarlığının ulaştığı en yüksek seviyenin görkemini göstermesi bakımından örnek teşkil ettiği söyleniyor.
Bir dağ sırtında yer alan Çavuştepe Kale Kent; 5-6 m yüksekliğe ulaşan kale duvarları, iki ayrı tanrı için devasa taş bloklar ile örülerek yapılan tapınaklar ve tapınak yapıları, tanrıça İrmuşini tapınağı duvarında bulunan yazıtlar, andezit bloklar üzerine yazılan adak yazıtları, saraylar, saray silolarında her biri bir ton hububat alan devasa küpler, havan taşları, şarap yapımında kullanılan tekneler, kentin yer aldığı kaya bloğunun en ucundaki ünlü tuvalet, ana kayaya oyulu ve içleri zaman zaman temizlenen sarnıçlar, görülmesi ve incelenmesi gereken en önemli yerler olduğu okuduğumuz kaynaklarda söyleniyor. Ancak tur şirketinin programına bağımlı kaldığımızdan söz konusu yerlerin çoğunu göremedik.
Bu kervan geçmez kuş konmaz kaleyi asıl ünlü kılan ise buranın 50 yıllık bekçisi olan Mehmet Kuşman. Mehmet amca, kendi kendine Urartu çivi yazısını söküp okuyabilmiş ve bu çabasıyla dünyada bu yazıyı okuyabilen ilk 10 kişi arasına da girmiş. Kalenin sahibi gibi, hep orada duruyormuş. Çavuştepe’yi, kendi evi gibi gözetip, koruyormuş.
Bu arada hem oksidiyken hem de bazalt ve serpantin taşlarından ilginç objeler yapıp satıyor. Kaleyi, Mehmet amca ve profesyonel rehberimiz eşliğinde gezdik. Mehmet amca, devasa küplerin içerinde bulunan yanık buğdayları da avucunda gösterdi bizlere.
8. Hoşap Kalesi
Van’da gezilecek yerler arasında en çok merak ettiğim Hoşap kalesini zaman problemimiz nedeniyle gezemedik. Okuduğum ve incelediğim kaynaklardan edindiğim bilgileri burada aktarıyorum.
Van’da gezilecek yerler arasında yer alan Hoşap Kalesi, Van’a 60 km mesafede yer alıyor. Söz konusu kale, Van’ın Gürpınar İlçesi’ne bağlı Van-Hakkâri yolu üzerindeki yüksek kayalıkların dibinde bulunan Güzelsu Bucağında yer alıyor.
Hoşap Suyu kenarında, yüksek kayalıklar üzerine 1643 yılında kurulmuş olan Hoşap Kalesi, günümüze kadar korunarak gelebilmiş tarihi bir yapı. Mahmudi Süleyman tarafından kurulan kale, içinde bulunduğu doğanın/coğrafyanın doğal bir zirvesi gibi adeta gökyüzüne doğru uzandığı söyleniyor. Kalenin içerisinde mescit, köy evleri, sarnıç, zindan ve benzeri yaşam alanları da mevcut. Demir kapı kanatları halen orijinal şekliyle duruyormuş.
Söz konu kale adını Hoşap suyundan almış. Hoşap, güzel su demek. Hoşap suyu üzerine, zamanında elektrik enerjisi üretmek maksadıyla kurulmuş Zernek Barajı mevcut. Barajda, günümüzde enerji üretilmiyor. Şimdilerde ürettiği şey ise sadece balık, barajın her yeri silme balık üretim havuzları ile dolu olduğu söyleniyor
Türkiye-İran yolu üzerinde, stratejik bir konumda bulunan kalenin, İran’a giden kervan yollarını kontrol etmek maksadıyla kurulduğu izlenimini veriyor. Bir kartal yuvası gibi olan kalenin kapısı ve ana kayaya oyulmuş giriş koridoru dikkat çekici bir özellik olduğu söyleniyor. Girişteki koridorun, yaz aylarında dışarıdaki cehennem sıcağına karşılık oldukça serin oluyormuş. Kalenin iki adet de gözetleme kulesi varmış ve bu gözetleme kulelerinin zeminine ve yola döşeli olan bir yer altı boru sistemi ile uzaklardan gelen kervanların sesi duyulabiliyormuş. Duvarların içindeki ses dalgaları iletme sistemi, İran’da Esfehan kentindeki Ali Gapu Sarayında da var olduğu okuduğum kaynaklarda belirtiliyor.
9. Peri Bacaları
Yöre halkı tarafından Van’ın Vanadokya’sı olarak adlandırılan Peri bacaları, Gürpınar ilçesinin Yavuzlar Köyü’nde yer alıyor. Van’a 120 km mesafede bulunan söz konusu bacalar, Nevşehir’in Ürgüp ilçesindeki görüntüleri aratmadığı söyleniyor. Volkanik Yiğit Dağı’nın püskürttüğü kayaların rüzgar ve yağmur sonucu aşınmasıyla oluşmuş olan bacalara ancak özel araçla ulaşılabiliyor. Vanadokya’da, 17 bin civarında irili ufaklı bacanın yanı sıra değişik mağara ve tünellerde varmış. Uzak olması ve zamanımızın olmaması, turizm acentesinin programına tabi olmamız nedeniyle gidemedik. Bu bilgileri okuduğum ve incelediğim kaynaklara göre yazdım.
10. Van Arkeoloji Müzesi
Yedi binlik bir tarihi olan Van bölgesinde birçok arkeolojik kazılar yapılmış ve yapılmaya devam ediyor. Söz konusu arkeolojik kazılarda bulunan tarihi eserler Van Müzesi’nde sergileniyor. Özellikle Urartulara ait çivi yazılı kitabeler ve kabartmalar, Akkoyunlu ve Karakoyunlulara ait koç ve koyun şeklindeki mezar taşları ile Selçuklu dönemine ait mezar taşları söz konusu eserlerin başında geliyor.
Van Müzesinde sergilenen diğer önemli eserler ise Hakkâri yöresine özgü kilimler ile Van yapımı gümüş, takı, gerdanlık, küpe, bilezik ve benzeri el işi takı ve süs malzemeleri.
Bir diğer sergi grubu ise 1915 olayları ile ilgili belge ve bilgiler ile bu konularda yazılmış kitaplardan oluşan objeler.
11. İshak Paşa Sarayı
Van’da gezilecek yerler arasına uzak olmasına rağmen, İshak Paşa Sarayı’nı da dahil etmek gerekiyor. İstanbul Topkapı Sarayından sonra son dönemlerde yapılmış en ünlü saraylardan bir tanesidir. Külliye tarzında inşa edilen İshak Paşa Sarayı’nın yapımı, 1784 yılında tamamlanmış.
Ağrı’nın Doğubayazıt ilçesinin 5 km doğusunda bir dağın yamacında bulunan tepenin üzerine kurulmuş. 18.yüzyıl Osmanlı mimarisinin en belirgin tarihi yapılarından birisidir. Saray hem Selçuklu, hep Osmanlı hem de Fars mimari üslubunu üzerinde barındırdığı söyleniyor.
115×50 ebadında dikdörtgen bir alan ve tepe üzerine kurulmuş olan sarayı yapımında kesme taş kullanılmış. Özellikle birinci avluya giriş kapısı ve hareme giriş kapılarında Selçuklu sanatının tüm özelliklerini yansıtan süslemeler mevcut.
Van- Doğubayazıt arası yaklaşık 170 km civarında. Paket Van turu yapan turizm acentelerinin genelde programında İshak Paşa Sarayı gezisi oluyor. Yol üzerinde Muradiye şelaleri de gezip görülebilir. Ayrıca araç içerisinden; Çaldıran Ovası, Tendürek Dağı, İran Sınır Karakolları uzaktan Ağrı Dağı da görülebilir.
***
Van’da gezilecek yerler yazımızda yer almayan; Van Nerededir, Van Hakkında Bilinmesi Gerekenler, Van’ın Tarihi, Van’a Nasıl Gidilir, Van’da Hava Durumu ve Van’a Ne zaman Gidilir, Van’da Nerede Kalınır, Van’da Ne Yenir, Van Mutfağı, Van’da Ne Yapılır, Van Gece Hayatı, Van Festivalleri, Van’dan Ne alınır ve benzeri tüm sorular hakkında detaylı bilgiler aşağıda linkini verdiğimiz yazımızda yer almaktadır. Söz konusu yazıya ulaşmak için linki tıklayınız.
***
Van ve Van Gölü çevresiyle ilgili diğer bilgiler için aşağıdaki linkleri tıklayınız.
- Kronolojik Sıraya Göre Van Tarihi için tıklayınız…
- Ahlat’ta Gezilecek Yerler ve Gezilecek Yerler Hakkında Bilgi için tıklayınız…
- Ahlat Gezi Notları ve Ahlat Gezi Rehberi için tıklayınız…
- Van Gölü Hakkında Bilgi ve Van Gölü’nün oluşumu için tıklayınız…
- Urartular Hakkında Bilgi ve Urartu Tarihi için tıklayınız…
- Bitlis’te Gezilecek Yerler için tıklayınıız…